۱. مقدمه: Cron Job چیست و چرا به آن نیاز داریم؟

Cron Job یک ابزار زمان‌ بندی وظایف در سیستم‌ عامل‌ های مبتنی بر یونیکس (مانند لینوکس که اکثر سرورهای هاستینگ از آن استفاده میکنند) است. به زبان ساده، شما به سرور دستور می‌ دهید که یک فرمان یا اسکریپت مشخص را در زمان‌ های معین (مثلاً هر شب ساعت ۲ بامداد) به‌ صورت خودکار اجرا کند.

کاربردهای متداول

• پشتیبان‌ گیری خودکار: تهیه بکاپ منظم از فایل‌ ها و پایگاه‌ داده وب‌ سایت.
• ارسال ایمیل‌ های زمان‌ بندی‌ شده: ارسال خبرنامه، گزارش‌ های هفتگی یا یادآوری‌ به کاربران.
• به‌ روزرسانی داده‌ ها: سینک کردن اطلاعات با یک سرویس دیگر یا به‌ روزرسانی قیمت محصولات در یک فروشگاه آنلاین.
• پاک‌ سازی فایل‌ های موقت: حذف فایل‌ های Cache یا لاگ‌ های قدیمی برای آزاد کردن فضا.
• بررسی سلامت سایت: اجرای اسکریپت‌ هایی که وضعیت وب‌ سایت را بررسی و در صورت بروز مشکل، به مدیر سایت اطلاع می‌ دهند.

مزایای استفاده در هاست اشتراکی

در هاست‌ های اشتراکی که دسترسی مستقیم به ترمینال سرور محدود است، کنترل پنل‌ هایی مانند cPanel یک رابط کاربری گرافیکی برای مدیریت Cron Job ها فراهم می‌ کنند. این ویژگی به شما اجازه می‌ دهد بدون نیاز به دانش عمیق لینوکس، وظایف خود را به‌ راحتی خودکار کرده و در زمان و انرژی خود صرفه‌ جویی کنید.

۲. آشنایی با Cron و Cron Job

برای درک بهتر، باید با دو مفهوم کلیدی آشنا شویم: Cron و Cron Job.

• Cron: نام یک سرویس (daemon) در سیستم‌ عامل لینوکس است که در پس‌ زمینه همیشه فعال است و وظیفه آن اجرای دستورات زمان‌ بندی‌شده است.
• Cron Job: به هر وظیفه یا دستوری که برای اجرا توسط سرویس Cron تعریف می‌ شود، یک Cron Job می‌ گویند.

ساختار کلی دستور Cron

یک دستور Cron از دو بخش اصلی تشکیل شده است: زمان‌ بندی و فرمان (Command).

┌───────────── دقیقه (0 - 59)
│ ┌───────────── ساعت (0 - 23)
│ │ ┌───────────── روز ماه (1 - 31)
│ │ │ ┌───────────── ماه (1 - 12)
│ │ │ │ ┌───────────── روز هفته (0 - 6) (شنبه=6, یکشنبه=0)
│ │ │ │ │
* * * * * /path/to/command

هر ستاره (*) به معنای “هر” است. برای مثال، اگر در جایگاه “دقیقه” ستاره قرار دهید، یعنی دستور در هر دقیقه‌ ای از آن ساعت اجرا شود.

مثال در ترمینال لینوکس

دستور زیر هر روز ساعت ۲:۳۰ بامداد اسکریپت backup.sh را اجرا می‌ کند:

30 2 * * * /home/username/scripts/backup.sh

۳. دسترسی به Cron Jobs در cPanel

خوشبختانه در cPanel نیازی به نوشتن دستی این ساختار پیچیده نیست و همه چیز از طریق یک رابط کاربری ساده انجام می‌ شود.

نحوه ورود و دسترسی

1. ابتدا وارد حساب کاربری cPanel هاست خود شوید.
2. در بخش Advanced، گزینه‌ای با نام Cron Jobs را پیدا و روی آن کلیک کنید.

نمای کلی صفحه

در این صفحه بخش‌ های مختلفی را مشاهده می‌ کنید:

• Cron Email: می‌ توانید یک آدرس ایمیل وارد کنید تا گزارش اجرای هر Cron Job (شامل خروجی‌ ها و خطاها) برای شما ارسال شود. این کار برای عیب‌ یابی بسیار مفید است.
• Add New Cron Job: فرم اصلی برای تعریف یک وظیفه جدید.
• Current Cron Jobs: لیستی از تمام وظایف زمان‌ بندی‌ شده‌ ای که قبلاً ایجاد کرده‌ اید. در این بخش می‌ توانید آن‌ ها را ویرایش یا حذف کنید.

۴. تنظیم یک Cron Job جدید

برای ایجاد یک وظیفه جدید، از فرم Add New Cron Job استفاده کنید.

انتخاب بازه زمانی اجرا (Common Settings)

cPanel کار را ساده کرده و یک منوی کشویی به نام Common Settings ارائه می‌ دهد که شامل گزینه‌ های پرکاربرد است:

• Once Per Minute (* * * * *)
• Once Per Hour (0 * * * *)
• Once Per Day (0 0 * * *)
• Once Per Week (0 0 * * 0)

با انتخاب هر یک از این گزینه‌ ها، فیلدهای زمان‌ بندی به‌صورت خودکار پر می‌ شوند. البته شما می‌ توانید مقادیر را به‌صورت دستی نیز تغییر دهید.

وارد کردن دستور (Command)

این بخش مهم‌ ترین قسمت کار است، در اینجا باید دستوری که می‌ خواهید اجرا شود را وارد کنید.

مثال: اجرای یک فایل PHP

فرض کنید می‌ خواهید فایل script.php را که در مسیر public_html قرار دارد، اجرا کنید. دستور صحیح به شکل زیر خواهد بود:

/usr/bin/php -q /home/username/public_html/script.php

• /usr/bin/php: مسیر مطلق به مفسر PHP در سرور. این مسیر ممکن است در هاست‌های مختلف متفاوت باشد.
• -q: این فلگ باعث می‌شود PHP خروجی‌های اضافی (مانند هدر HTTP) را نمایش ندهد و فقط خروجی اسکریپت را برگرداند.
• /home/username/public_html/script.php: مسیر اسکریپ کرون جاب

۵. نمونه‌ های کاربردی Cron Job

• اجرای خودکار فایل بکاپ:

  /bin/sh /home/username/backup_script.sh

• اجرای Cron Job برای وردپرس: وردپرس یک سیستم Cron داخلی به نام WP-Cron دارد که با بازدید کاربران فعال می‌ شود. برای اطمینان از اجرای منظم، می‌ توانید WP-Cron پیش‌ فرض را غیرفعال کرده و یک Cron Job واقعی در سرور تنظیم کنید.

  wget -q -O - https://yourdomain.com/wp-cron.php?doing_wp_cron >/dev/null 2>&1

۶. مشاهده لاگ و خطاهای Cron

اگر Cron Job شما به درستی کار نمی‌ کند، اولین قدم عیب‌ یابی است.

• گزارش از طریق ایمیل: ساده‌ ترین راه، تنظیم ایمیل در صفحه Cron Jobs است. پس از هر بار اجرا، گزارشی حاوی خروجی یا خطاهای احتمالی به ایمیل شما ارسال می‌ شود.
• بررسی فایل‌ های Log: در برخی هاست‌ ها، لاگ‌ های اجرای Cron در فایل مشخصی (مانند /var/log/cron) ذخیره می‌ شود، اما دسترسی به آن در هاست اشتراکی معمولاً محدود است.

عیب‌ یابی رایج

• خطای Permission Denied: مطمئن شوید فایلی که قصد اجرای آن را دارید، دارای مجوزهای لازم (معمولاً 644 برای اسکریپت‌ ها) است.
• مسیر اشتباه: رایج‌ ترین اشتباه، استفاده از مسیر نسبی به جای مسیر مطلق است.
• PHP Version Mismatch: ممکن است نسخه PHP پیش‌ فرض در خط فرمان سرور با نسخه‌ ای که سایت شما استفاده می‌ کند متفاوت باشد. در این صورت باید مسیر صحیح به نسخه PHP مورد نظر را در دستور خود مشخص کنید (مثلاً /usr/bin/ea-php74).

 جهت مشاهده⇐ دستورات مهم کرون جاب در لینوکس⇒کلیک کنید.

۷. نکات امنیتی و بهینه‌ سازی

• محدود کردن دسترسی: اگر اسکریپتی که با Cron اجرا می‌ کنید در پوشه public_html قرار دارد، ممکن است از طریق مرورگر نیز قابل دسترسی باشد. برای جلوگیری از این کار، دسترسی به آن را از طریق فایل .htaccess محدود کنید.
• استفاده از مسیرهای مطمئن: اسکریپت‌ های حساس را خارج از پوشه public_html قرار دهید تا از طریق وب قابل دسترسی نباشند.
• بهینه‌ سازی بازه‌ های زمانی: از اجرای وظایف سنگین در بازه‌ های زمانی کوتاه (مثلاً هر دقیقه) خودداری کنید. این کار می‌ تواند باعث افزایش بار پردازشی سرور (CPU Load) و کند شدن سایت شما شود.

۸. نتیجه‌ گیری

Cron Job ابزاری قدرتمند برای خودکارسازی فرآیندهای تکراری و مدیریت هوشمند وب‌ سایت است. با استفاده صحیح از آن می‌ توانید وظایف مدیریتی را به سرور بسپارید، در زمان خود صرفه‌ جویی کنید و از اجرای منظم و دقیق عملیات‌ های ضروری مانند پشتیبان‌ گیری و به‌ روزرسانی اطمینان حاصل نمایید. همیشه بهینه‌ سازی و امنیت را در اولویت قرار دهید تا از فشار بی‌ مورد بر منابع سرور جلوگیری کنید.